Anti-stress tips voor eindexamenkandidaten

Bescherm lichaam (en geest) tegen stress met onze examentips

De eindexamens komen eraan! Nog even flink blokken en jij (of jouw kid) kan hopelijk de middelbare school achter je laten. Voor velen zijn de eindexamens en de weg er naartoe een bron van stress. Stress doet van alles met je hoofd, je lichaam, en je huid. Hoe houd je het hoofd koel om stress te voorkomen of te verminderen?

Waarom krijg je puistjes als je stress hebt?

Een beetje stress is goed voor je: het houdt je scherp. Je lichaam maakt dan cortisol aan, een stofje dat ervoor zorgt dat je snel kunt handelen en presteren onder druk. Wanneer cortisol te lang wordt geproduceerd is het minder goed. Je hormoonbalans raakt verstoord, waardoor je onder andere vermoeider wordt en aankomt in gewicht.

Het is wetenschappelijk bewezen dat je meer puistjes krijgt bij stress. Cortisol maakt jouw huid meer vatbaar voor bacteriën en verstoort de talgproductie. Jouw huid wordt dus gevoeliger en onrustiger, met mogelijk meer puistjes als resultaat.

Waarom krijg je als tiener puistjes?

Tijdens de puberteit worden verschillende hormonen ineens in toenemende mate geproduceerd. Dat zorgt voor veranderingen in lichaam en geest. Zo zorgt het hormoon androgeen er onder andere voor dat talgklieren groter worden en meer (dikkere) talg produceren. Dat doen ze om huid en haar soepel te houden, maar ook vetter, om beter waterafstotend te zijn. Wanneer er te veel talg wordt aangemaakt raken je poriën echter verstopt en ontstaan mee-eters of puistjes.

Wat kun je doen om stress te voorkomen?

Het beste wapen tegen welke kwaal dan ook is preventie: voorkomen is beter dan genezen. De volgende tips helpen je om stress te verminderen en zo de kans op puistjes te verkleinen.

• Neem voldoende rust (8-10 uur slaap) vóór ieder examen; dat is ook goed voor je huid.
• Zorg voor een goed en energievol ontbijt: neem voldoende proteïnen (ei), koolhydraten (brood), fruit en groenten. Probeer cafeïne en zoet te vermijden; deze geven je aanvankelijk een ‘kick’ maar kunnen je een onprettig gevoel geven wanneer ze zijn uitgewerkt.
• Drink voldoende water; neem ook zeker een flesje mee de examenzaal in.
• Maak ruimte ontspanning: breng je lichaam en geest tot rust door af en toe een paar keer diep in en uit te ademen, of ga even een stukje wandelen.
• Vervang negatieve gedachtes door positieve. ‘Ik kan het niet’ is geen goede mindset om aan je examens te beginnen.
• Een goede persoonlijke verzorging en een gladgeschoren gezicht geven je zelfvertrouwen – een goed wapen tegen stress.
  
  

Wat kun je doen tegen puistjes?

Het is belangrijk om goed voor jezelf te zorgen. Ook als je denkt dat je het hartstikke druk hebt is een moment voor jezelf geen overbodige luxe; sterker nog, juist dan heeft je lichaam er behoefte aan. Hier wat tips om je huid de juiste aandacht te geven. 

• Was tijdig je handen. Wanneer je je gezicht aanraakt is het fijn als je handen schoon zijn.
• Knijp puisten nooit uit! Dit kan littekens veroorzaken. (Wil je ze toch uitknijpen, wikkel dan een schone tissue om je vingers om geen ontsteking te veroorzaken.)
• Probeer je huid eens per week te scrubben. Zo verwijder je dode huidcellen en help je om verstopte poriën te reinigen.
• Houd je huid gehydrateerd. Wanneer je lichaam stress ervaart zal er minder vocht voor je huid beschikbaar zijn, omdat hij vindt dat dat ergens anders nodig is: het bestrijden van een bedreiging (stress dus).
• Gebruik producten die bij je huidtype passen. Wanneer je een gevoelige huid hebt kun je beter producten met alcohol vermijden; met een vetter huidtype kun je je huid beter met enige regelmaat hydrateren.
• Wanneer je merkt dat je puistjes rondom je haarlijn hebt kan het zijn dat jouw haarverzorging de schuldige is. Overstappen naar een hairspray kan dan de juiste keuze zijn.
• Gebruik nóóit tandpasta tegen puistjes! Tandpasta is niet bedoeld voor je huid. Gek hè?
• Gebruik antiroos-shampoo als je last hebt van roos. Ja, duh! Roos (ook een bacteriële aandoening) kan namelijk puistjes verergeren.

Wat doet stress met je?

Wanneer je huid een bedreiging waarneemt (zoals stress) kan deze extreem reageren; niet alleen uitbraken van puistjes, maar ook eczeem, rimpels en een doffe of droge huid kunnen voorkomen als gevolg van stress. Soms is zo’n extreme reactie handig (wanneer je lichaam je wil beschermen voor bijvoorbeeld een griepje), soms minder (allergieën, stress).

Stress kan je huid direct, maar ook indirect beïnvloeden. Dat laatste heet psychodermatologie. Het kan bijvoorbeeld zo zijn dat je veelvuldig aan je neus krabt wanneer je stress ervaart. Zodoende breng je de huid rondom je neus in contact met hetgeen aan je handen zit. Daar kan de huid vervolgens op reageren. Puistjes zijn dan een veelvoorkomende reactie. Wanneer je stress ervaart ben je ook geneigd om minder tijd aan je persoonlijke verzorging te besteden. Niet doen! Ook dit is een vorm van psychodermatologie en kan onder andere puistjes veroorzaken.

Hoe kun je stress aflezen aan je huid?

Net zoals vermoeidheid is ook stress aan je af te lezen. Je huid is wat dat betreft een verlengde van je geest en je gesteldheid. Wat dat betreft is de term ‘lekker in je vel zitten’ goed gekozen; wanneer je je goed voelt straal je dat uit, helaas is het tegenovergestelde ook waar.

• Je hebt bijvoorbeeld donkere kringen rond je ogen. Of wallen. Dat komt vooral door slaaptekort als gevolg van stress. Slaap je op je buik? Dan is de zwaartekracht in dit geval niet je vriend.
• Rimpels. Die kunnen er ook nog wel bij! Stress beïnvloedt je hersenen en dat beïnvloedt onder andere je slaap, waardoor rimpels kunnen ontstaan.
• Puistjes. Voor het geval je die alweer vergeten was.
• Haaruitval. Dat zal op jouw leeftijd nog niet zo erg zijn, maar wanneer je meer haren tegenkomt in je kam, dan is stress de boosdoener[JJ3] .
• Dikkere kaken. Want veelvoorkomende uitingen van stress zijn tandenknarsen of een krampachtige grimas op je gezicht. Daardoor verrichten je kaakspieren meer werk dan normaal en voilà, je kaak laat zien dat hij getraind heeft.
• Schilfers, jeuk, uitslag – you name it. Het zijn manieren waarop jouw lichaam reageert op stress. Daarom is een moisturiser geen verkeerd idee.
• Slapeloosheid, honger, gewichtstoename. Je bent op een leeftijd dat hormonen een belangrijke rol spelen in je ontwikkeling en groei. Stress kan dit verergeren.
• Mensen vragen of het goed met je gaat. Wanneer schijnbaar iedereen dit aan je vraagt moeten er wel alarmbellen afgaan.

Veel succes!

Dat uiterlijk vertoon oppervlakkig is, is dus niet helemaal waar. Er is een wisselwerking tussen lichaam en geest die zowel een positief als negatief effect kan hebben. Zorg dus dat je goed in je vel steekt om er ook goed uit te zien. Daardoor zul je je ook weer beter gaan voelen, waardoor je beter kunt presteren en je puistjes en andere nare gevolgen van stress zo goed als het gaat voorkomt.

Succes!